آزمون سرولوژيك

آزمون سرولوژيكي روشهاي مختلفي دارد كه مهمترين آنها عبارتند از:

1-آزمون رسوب ريز در لوله (Microprecipition Test)-در اين روش آنتي بادي وآنتي ژن با هم مخلوط مي شوند ودر صورت وجود مشترك ،رسوب تشكيل مي شود.

2- آزمون نشت در آگار يا اختر لوني:  در اين روش آنتي بادي با ژل آگارز مخلوط شده وپس از ريختن ژل در چاهك ايجاد شده آنتي بادي ريخته مي شودودر صورت ايجاد رسوب واكنش مثبت محسوب مي شود

3- روش ايمنوديفيوژن يا نفوذ در آگار( Immunodiffusion or Diffusion in Agar)

در اين روش ابتدا اگار 1 درصد تهيه وبرروي سطح صاف شيشه بصورت لايه اي نازك ميريزند وپس از منجمد شدن آگار ،در داخل آكار تعداد چهار عدد چاهك به قطر 5 ميلي متري ويك چاهك در وسط آنها به فواصل يك سانتي متري احداث مي كنيم وسپس در داخل چاهكهاي اطراف،آنتي ژن راو در داخل چاهك مركزي آنتي بادي را مي ريزيم آنتي بادي وآنتي ژن در آگار بطرف هم حركت مي كنند ودر صورت ايجاد هاله حد فاصل بين آنتي بادي وهر كدام از انتي ژن ، آن واكنش مثبت خواهد بود ودر صورت تشكيل نشدن هاله بين آنها واكنش منفي خواهد بود.. در آزمايشات نفوذ در ژل، واكنش آنتي ژن و آنتي بادي بصورت تشكيل رسوب يا تشكيل هلال يا باند در جائي كه هردو به يكديگر مي‌رسند، قابل رؤيت مي‌باشد.

4- آزمون واگنش انعقادي (Agglutination reaction)U  :، در اين روش آنتي ژن درسطح يك پيكره ،مانند :سلول ،  يا لاتكس قرار داده ميشود و باضافه كردن آ‎نتي بادي ،اگر  رسوب تشكيل شد واكنش مثبت خواهد بود...

5- يكي از متداولترين روش سرولوژيكي كه دراواخر دهه 1970 گسترش پيدا كرده است ،روش تست   ا ليزا               Immuno Sorbent Assay) ً(Enzyme-Linked,  ًELISA است كه بطور وسيعي جهت تشخيص ويروسها گياهي وحيواني مورد استفاده قرارمي‌گيرد و باعث افزايش توانائي درتشخيص و مطالعه سريع تر ويروسهاي گياهي وجانوري شده‌است.وبطوركلي دو روش1-اليزا مستقيم و2-اليزا غير مستقيم وجود دارد.

در روش اليزاي مستقيم يا روش ساندويچي دو طرفه آنتي بادي  (Double Antibody Sandwitch)  .- ابتدا نيمي از چاهك‌هاي پر شده و سپس خالي ميشوند و به ترتيب ؛ الف)افزودن‌ آنتي بادي به چاهكهاي پليت ب) افزودن پرپاراسيون ويروس يا خون بيماريا عصاره گياه آلوده يا آنتي ژن به چاهك ها

 ج) افزودن آنتي باديها ئي كه مولكولهاي آنزيمهاي خاصي به آن متصل شده اند  د)افزودن سوبسترا ‌به چاهك ها، (سوبسترا، آنزيمي است كه ميتواند آن را بشكند و باعث تغيير رنگ شود. سوبسترا خالي نميشود و در چاهك باقي مي ماند.) پس از نيم تا يك ساعت با تغيير رنگ چاهك ها به مثبت بودن واكنش ونوع ويروس پي مي بريم ..ودر چاهكهائي كه واكنش رنگي مشاهده نشد واكنش منفي بوده است.

در روش الايزاي غير مستقيم، ( آنتي ژن بطور مستقيم با آنتي بادي متصل شده به آنزيم در تماس نخواهد بود وبين ايندو آنتي بادي قرارمي گيرد.)به اين  ترتيب كه مراحل الف و ب تغيير مي‌كنند و در مرحله ج آنتي باديها در كمپلكس آنزيم-آنتي بادي بكار مي‌روند. اين آنتي باديها، آنهائي نيستند كه بر عليه ويروس بكار مي‌روند بلكه آنتي باديهائي هستند كه بر عليه پروتئين آنتي بادي حيواني كه آنتي بادي ويروس در آن توليد شده است، مي‌باشند، آنتي‌باديهاي خرگوش توليد شده در بدن ساير حيوانات مانند : بز هستند.

از مزايا روش اليزا 1- دقيق وحساس بودن اين تست 2- تست نمونه هاي زياد در زمان كوتاه مي باشد.

5-  روش PCR (Polymeras Chain Reaction).-براي كارهاي مولكولي از اين روش استفاده مي كنند.در اين روش ابتدا DNA وياRNAويروس را استخراج كرده وسپس با كمك دستگاه PCRدر حضور آنزيم هاي مخصوصي از جمله آنزيم پلي مراز آنرا بيش از هزاران نسخه تكثير مي كنند وسپس با كمك الكتروفورز افقي در ژل پلي اكريل آميد باندهائي تشكيل مي شود كه بامقايسه اين باند ها باباند هاي شاهد به نوع ويروس پي مي برند .مزيت اين روش اين است كه با حجم كمي از نمونه ،مي توان آزمايش را انجام داد .وهمچنين داراي دقت بسياربالائي مي باشد.

6-  روش راديو ايمونواسي ياRIA ( Radio Immuno Assay ):

بطور كلي استفاده از روشهاي ايمنولوژيك در اندازه گيري آنتي ژن و آنتي بادي را ايمونواسي گويند.كه معمولا با استفاده از مواد نشاندار انجام مي شود. اگر از آنزيم استفاده شود اليزا واگر از مواد راديواكتيو استفاده شود راديوايمونواسي واگر از مواد فلوئورسنت نظير فلوئورسئين ايزوتيوسيانات استفاده شود به آن ايمونوفلوئورسنس گفته مي شود.

7-  روش وسترن بلات ياWB ( Western Blot)‌:

اين روش يك تست تائيدي براي روش اليزا محسوب مي شود.كه در صورت مثبت بودن تست اليزا براي تشخيص ويروس ايدز وبيماري ايدزبراي اطمينان در مرحله بعد از اين روش هم استفاده مي كنند .اكثر روشهاي بلاتينگ يا لكه گذاري شامل تجزيه اسيد نوكلئيك وپروتئين وجدا كردن وتفكيك آنها روي يك غشائ نيتروسلولزي يا ژل پلي اكريل آميد است .ابتدا پروتئين ميا نوكلئيك اسيد را استخراج و الكتروفورز ميكنند وسپس صفحه يا غشائ حاوي پروتئين هاي ويروسي را برش داده وروي غشائ نيترو سلولز منتقل مي كنند وسپس شبيه به روش اليزا ابتدا آنتي بادي را اضافه كرده وپس از انكوباسيون .شستشو صورت مي گيردوسپس كونژوگه با مواد كروموژنيك جهت تشخيص اجزائ تفكيك شده استفاده مي شود.وبا ظاهر شدن باند هاي رنگي ومقايسه اين باندها ،با بانهاي شاهد به نوع ويروس پي مي بريم.